Malo se toga radi na očuvanju životne sredine i podizanju ekološke svesti na Kosovu, pokazuju  rezultati istraživanja projekta “Sever i Jug”. 

Problemi srpske zajednice severno i južno od Ibra su, kada je ekologija u pitanju, skoro istovetni pokazuje medijsko istraživanje „Sever i Jug“ koje je sprovela Radio Televizija Herc u saradnji sa Radiom Kontakt plus. 

Rezultati ovog istraživanja pokazuju da 55% ispitanika smatra da se na očuvanju životne sredine radi vrlo malo, dok je samo 2 % ispitanika navodi da se na tome radi maksimalno.

Najveće ekološke probleme na teritoriji opštine Gračanica uzorkuje otpadne vode, jalovište rudnika “Kišnica” i divlje deponije, kaže direktor Odeljenja za urbanizam Dejan Jovanović.

“Osim otpadnih voda, koje u velikoj meri ugrožavaju životnu sredinu, imamo i jalovište u Gračnici i to je problem koji Opština Gračanica ne može da reši, moraće više instance, jer se tiče pravno imovinskog statusa. Jalovina pripada “Trepči”, ali ćemo nastojati da se taj problem što pre reši”, kaže Jovanović. 

Jovanović ističe da se od ljudi ekološki svesno ponašanje može očekivati samo nakon prethodnog ekološkog obrazovanja.

“To se može postići jedino uvođenjem ekoloških sadržaja u sve nivoe obrazovnog sistema vaspitanja, navodi Jovanović.

Kada je očuvanje životne sredine  u pitanju, meštani Gračanice su podeljenog mišljenja.

“Mislim, da je u poslednjih godinu dana bolje, ali je generalno to još uvek problem. Ono što meni lično smeta je to, što  nema kontejnera u selu”, kaže meštanka Gračanice. 

“Smatram da građani nedovoljno vode računa o zaštiti životne sredine, a na mnogim mestima niču divlje deponije I taj otpad se ne odlaže gde bi trebalo”kaže meštanin Gračanice.

Čak 65% ispitanika na severu Kosova kaže da otpad odlaže na divljim deponijama, 11,1 % priznaje da ga baca direktno u reku, a samo 6,5% je izjavilo da otpad odlaže na regularnoj deponiji, odnosno 5,6 odsto da njihov kućni otpad predaje nadležnim komunalnim službama, pokazuje istraživanje „Puls severa“ koje je u proleće 2016. godine u opštinama na severu Kosova sprovela nevladina organizacija Radio Mir, u saradnji sa Timom za društvena istraživanja i RTV Mir u Leposaviću.

Verbalno, ekološka svest na severu Kosova je na visokom nivou. Za većinu stanovnika (55%) u odnosu prema odlaganju otpada ključnu ulogu imaju navike.

Za razliku od ljudi koji žive južno od Ibra, većina građana sa severa Kosova ne plaća za uslugu odnošenja smeća, niti na neki drugi način učestvuje u finansiranju troškova upravljanja otpadom. Više od četiri petine ispitanika navodi da za otpad ne plaća ništa.

Različiti su problemi u vezi sa odlaganjem otpada od opštine do opštine na severu Kosova. U Leposaviću se najviše žale što nema kontejnera, a u Severnoj Mitrovici ističu njihov nedovoljan broj i problem uličnih kanti za smeće koje se retko i neredovno prazne.